Như vậy, có khoảng 20.000 lao động đang sống bất hợp pháp tại thành phố này, ông Lợi ước đoán.
CBSA SIẾT CHẶT QUẢN LÝ LAO ĐỘNG BẤT HỢP PHÁP TẠI CANADA
Tin Tức Di Dân2024-10-16 15:35:39
Trong những tuần gần đây, có thông tin cho biết Cơ quan Hải quan Canada (CBSA) đã tăng cường thực thi, tiến hành các cuộc đột kích và kiểm tra tại chỗ để xác định những cá nhân làm việc bất hợp pháp tại quốc gia này.
Hoạt động đột ngột này nhằm đảm bảo tuân thủ Đạo luật Bảo vệ Người nhập cư và Người tị nạn (IRPA) và các báo cáo đến từ nhiều tỉnh, bao gồm Alberta, British Columbia và Nova Scotia.
Làm việc bất hợp pháp tại Canada từ lâu đã trở thành xu hướng do lợi dụng sự khoan hồng của CBSA, không giống như các quốc gia như Vương quốc Anh chủ động hơn trong các vấn đề như vậy, nhưng có vẻ như CBSA hiện đã bắt đầu thực hiện loại bỏ những người làm việc bất hợp pháp.
Bài viết này cung cấp cái nhìn chi tiết về các hành động thực thi này, hậu quả pháp lý của chúng và những gì những cá nhân làm việc không được phép làm để tránh lệnh trục xuất.
Các cuộc kiểm tra và đột kích của CBSA: Điều gì đang diễn ra?
CBSA đã tăng cường các nỗ lực dựa trên các thông tin tình báo để truy tìm những cá nhân làm việc trái phép.
Được nói đến nhiều nhất là hai vụ việc cụ thể đang được đăng trên web:
Công nhân xây dựng bị bắt tại Alberta: Theo Raj Sharma, một luật sư di trú nổi tiếng, một chiếc xe tải chở công nhân xây dựng đã bị chặn lại trong quá trình kiểm tra tại chỗ.
Những công nhân này, được phát hiện qua bàn tay và đồng phục dính đầy sơn, đã bị phát hiện là làm việc bất hợp pháp.
Tài xế xe tải làm việc không có giấy phép: Một xu hướng đáng báo động khác liên quan đến việc du khách quốc tế lấy bằng lái xe tải và làm việc bất hợp pháp trong khi vẫn có thị thực du lịch.
CBSA đã báo cáo nhiều trường hợp tài xế xe tải bị bắt trong quá trình kiểm tra thực thi, dẫn đến lệnh trục xuất.
Những hành động này phản ánh sự thay đổi đáng kể trong việc thực thi luật di trú của Canada.
Từ trước tới nay, Canada được coi là dễ dãi đối với các hành vi vi phạm thị thực tạm thời.
Tuy nhiên, làn sóng kiểm tra này cho thấy một kỷ nguyên mới về việc thực thi nghiêm ngặt rất cần thiết.
Rủi ro pháp lý khi làm việc bất hợp pháp tại Canada
Tham gia vào công việc trái phép tại Canada có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng.
Hiểu được những rủi ro này là rất quan trọng đối với bất kỳ ai hiện đang làm việc mà không có giấy phép phù hợp. Sau đây là các hình phạt chính:
Tuy nhiên, theo luật pháp Canada, sau khi lệnh trục xuất được ban hành, sẽ không được phép nộp đơn xin tị nạn.
Điều này có thể làm phức tạp thêm lịch sử nhập cư của họ và ảnh hưởng đến các đơn xin thị thực trong tương lai.
Cư dân tạm trú và lưu trú quá hạn: Phạm vi của vấn đề
Canada đã chứng kiến sự gia tăng mạnh về số lượng người sở hữu thị thực tạm thời lưu trú quá hạn được phép, góp phần làm gia tăng tình trạng lao động bất hợp pháp.
Chính phủ ước tính hiện có từ 500.000 đến 1 triệu lao động không có giấy tờ đang ở Canada. Những người này bao gồm:
Các cuộc đột kích gần đây dự kiến sẽ góp phần vào chiến lược rộng hơn của Bộ trưởng Di trú Mark Miller nhằm giảm 20% số lượng cư dân tạm thời tại Canada.
Sáng kiến này phản ánh sự thay đổi chính sách đáng kể nhằm cân bằng mức độ nhập cư.
Bạn có thể làm gì nếu bạn đang làm việc bất hợp pháp?
Nếu bạn nhận thấy mình đang vi phạm Luật Di trú Canada, đây là một số bước bạn có thể thực hiện:
Xin giấy chứng nhận xuất cảnh nếu được lệnh rời đi: Nếu bạn nhận được lệnh trục xuất hoặc lệnh cấm nhập cảnh, hãy đảm bảo bạn xin giấy chứng nhận xuất cảnh từ CBSA.
Giấy chứng nhận này xác nhận rằng bạn đã tuân thủ lệnh trục xuất. Nếu không có giấy chứng nhận này, lệnh rời đi có thể leo thang thành lệnh trục xuất.
Tránh nộp đơn xin tị nạn mà không có căn cứ: Nộp đơn xin tị nạn mà không có căn cứ hợp lệ có thể gây nguy hiểm cho việc nhập cư của bạn tình trạng cư trú và làm phức tạp các đơn xin cấp thị thực trong tương lai đến Canada hoặc các quốc gia khác.
Con đường phía trước: Các giải pháp thay thế hợp pháp cho việc làm việc hoặc lưu trú trái phép
Thay vì mạo hiểm để bị buộc phải rời đi hoặc trục xuất, những cá nhân gặp khó khăn ở Canada có thể cân nhắc các chiến lược thay thế:
Trở về quốc gia quê hương và lấy văn bằng: Trở về quốc gia quê hương để theo đuổi chương trình học nâng cao hoặc tích lũy kinh nghiệm làm việc có liên quan mà có thể giúp bạn đủ điều kiện tham gia các chương trình nhập cư Canada.
Học tiếng Pháp: Kỹ năng tiếng Pháp có thể tăng điểm Express Entry và mở ra các con đường thông qua các chương trình nhập cư của người nói tiếng Pháp.
Có được kinh nghiệm làm việc ưu tiên: Tập trung vào các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, thương mại, nông nghiệp hoặc STEM để tăng tính đủ điều kiện tham gia các đợt rút thăm nhập cư trong tương lai.
Khám phá việc khôi phục tình trạng cư trú: Nếu bạn đã quá hạn thị thực hoặc giấy phép, đơn xin khôi phục tình trạng cư trú là một lựa chọn nhưng phải được nộp trong vòng 90 ngày kể từ ngày tình trạng cư trú của bạn hết hạn.
Cập nhật thông tin về những thay đổi trong chính sách nhập cư: Các chính sách nhập cư của Canada đang thay đổi nhanh chóng. Việc cập nhật thông tin về những thay đổi có thể giúp bạn đưa ra quyết định chủ động.
Tuân thủ là chìa khóa để ở lại Canada
Canada cung cấp nhiều con đường cho thường trú và nhập cư dài hạn, nhưng làm việc bất hợp pháp không phải là một trong số đó.
Các cuộc đột kích gần đây của CBSA là lời nhắc nhở nghiêm khắc rằng làm việc trái phép có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, kể cả việc bị trục xuất.
Với việc chính phủ liên bang siết chặt chính sách nhập cư và thực thi các quy định nghiêm ngặt hơn, bây giờ là lúc đảm bảo tuân thủ luật nhập cư.
Nếu hiện tại bạn đang ở Canada và lo lắng về tình trạng của mình, điều cần thiết là phải hành động ngay lập tức.
Tìm kiếm tư vấn pháp lý, tìm hiểu các lựa chọn phục hồi hoặc cân nhắc trở về nước để củng cố triển vọng nhập cư trong tương lai của mình.
Tuân thủ luật là cách duy nhất để xây dựng tương lai an toàn tại Canada.
Bằng cách tuân theo các tuyến đường hợp pháp và tránh làm việc trái phép, các cá nhân có thể định vị bản thân để thành công theo hệ thống nhập cư của Canada.
Nguy cơ bị trục xuất là có thật, nhưng các cơ hội cũng vậy—nếu theo đuổi đúng cách và hợp pháp.
Số liệu tại một hội thảo mới đây do Trung tâm Lao động ngoài nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội công bố cho thấy, 9 tháng năm 2023, tỷ lệ lao động Việt Nam cư trú bất hợp pháp là 34,5%, trong khi tỉ lệ cam kết với phía Hàn Quốc là 28%.
Các địa phương ghi nhận tỉ lệ cao, từ 33%-37% có Hải Dương, Lạng Sơn, Nam Định, Vĩnh Phúc.
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, đến nay tổng số lao động Việt Nam đang làm việc ở các thị trường là 712.607 người, trong đó có 46.677 lao động vi phạm hợp đồng và cư trú bất hợp pháp, chiếm tỉ lệ 6%.
Trong số các thị trường có lao động Việt Nam bỏ trốn ra ngoài làm việc bất hợp pháp thì Hàn Quốc và Nhật Bản là nhiều nhất. Các cơ quan chức năng của Việt Nam đã làm việc nhiều lần với nước bạn để giải quyết hiện trạng này. Chính phủ hai quốc gia trên cũng đưa ra nhiều giải pháp, vừa có tính nhân đạo vừa nghiêm minh để số lao động bỏ trốn tự giác ra trình diện, đưa họ trở lại Việt Nam.
Với Hàn Quốc, cơ quan chức năng Việt Nam và nước bạn đã đưa ra nhiều biện pháp để giảm tỉ lệ lao động bỏ trốn. Cụ thể, phía Việt Nam yêu cầu lao động ký quỹ 100 triệu đồng; ngừng đi làm việc tại nước ngoài 2-5 năm; hạn chế thi năng lực tiếng Hàn. Phía Hàn Quốc quy định chủ doanh nghiệp nếu dùng lao động nước ngoài cư trú bất hợp pháp sẽ bị hạn chế tuyển dụng trong 3 năm; lao động vi phạm có thể bị phạt tù hoặc phạt tiền 30 triệu won. Hàn Quốc đồng thời xem xét lại hạn ngạch tuyển dụng năm tiếp theo cho quốc gia có nhiều lao động trốn ra ngoài làm việc...
Nỗ lực của hai bên giúp giảm thiểu một phần tình trạng lao động bỏ trốn ra ngoài làm việc bất hợp pháp, song tỉ lệ hiện nay vẫn ở mức cao hơn cam kết với Hàn Quốc. Hệ lụy của tình trạng này là đã rõ: Không chỉ người bỏ trốn bị các hình thức xử lý của nước sở tại, tình trạng việc làm bất hợp pháp là có thể có thu nhập cao song bấp bênh quyền lợi và khi xảy ra các sự cố sẽ khó bảo đảm các quyền lợi, thiếu đi sự bảo vệ từ cộng đồng, doanh nghiệp, cơ quan hữu trách.
Mặt khác, chính người bỏ trốn đã làm cho các cam kết giữa hai bên bị vi phạm, những người đáng lẽ sẽ tiếp tục qua nước bạn làm việc sẽ bị mất đi cơ hội đi làm việc ở nước ngoài để có thu nhập nuôi sống bản thân và gia đình, học được kinh nghiệm, ngoại ngữ và dành dụm được ít vốn liếng để khởi nghiệp, lập thân… Hơn nữa, hành vi vi phạm của họ cũng làm ảnh hưởng đến thể diện quốc gia, tạo ra dư luận, đánh giá không tốt về tính tổ chức, kỷ luật của một bộ phận lao động Việt Nam…
Tỷ lệ lao động Việt Nam cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc tăng trở lại mức 34,5%, bằng năm 2018, sau thời gian giảm vì đại dịch Covid.
Ngày 24/11, báo cáo từ Trung tâm Lao động ngoài nước tại hội thảo Thúc đẩy lao động đi làm việc theo chương trình phi lợi nhuận cho thấy 9 tháng năm 2023 số cư trú bất hợp pháp 34,5%, trong khi tỷ lệ cam kết với phía Hàn Quốc năm nay là 28%.
Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch, tỷ lệ này giảm xuống 20%, đến năm 2022 tăng lên 28%. Các địa phương ghi nhận tỷ lệ cao dao động 33-37% có Hải Dương, Lạng Sơn, Nam Định, Vĩnh Phúc. Người cư trú bất hợp pháp thuộc diện đi theo Chương trình EPS - cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài của Hàn Quốc.
Ông Nguyễn Gia Liêm, Cục phó Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội), lý giải tình trạng giảm trong giai đoạn dịch khi nhu cầu sản xuất, tuyển dụng của các nhà máy xuống thấp. Đến năm 2023, lượng người đi làm việc tại nước ngoài tăng, sản xuất trở lại bình thường, doanh nghiệp có nhu cầu thì tỷ lệ cư trú bất hợp pháp cũng tăng theo.
"Nghĩa là có cầu thì ắt có cung, nên lao động thường tìm cách ở lại", ông nhận định.
Một lao động Việt Nam cư trú bất hợp pháp, làm việc trong nhà xưởng ở Hàn Quốc năm 2016. Ảnh: Tiến Hùng
Hai bên đã đưa ra nhiều biện pháp chống trốn, như phía Việt Nam yêu cầu lao động ký quỹ 100 triệu đồng; ngừng đi làm việc tại nước ngoài 2-5 năm; hạn chế thi năng lực tiếng Hàn.
Phía Hàn Quốc quy định chủ doanh nghiệp nếu dùng lao động nước ngoài cư trú bất hợp pháp sẽ bị hạn chế tuyển dụng trong 3 năm; lao động vi phạm có thể bị phạt tù hoặc phạt tiền 30 triệu won. Hàn Quốc đồng thời xem xét lại hạn ngạch tuyển dụng năm tiếp theo cho quốc gia có nhiều lao động trốn ra ngoài làm việc.
Nỗ lực của hai bên giúp giảm thiểu một phần, song vẫn ở mức cao hơn cam kết với Hàn Quốc. Việt Nam giảm dần danh sách địa phương bị tạm ngừng đưa lao động đi làm việc ngoài nước, song năm nay vẫn còn 8 huyện tại 4 tỉnh thành.
"Lao động cư trú bất hợp pháp làm ảnh hưởng cơ hội xuất cảnh của đồng hương. Bởi một số huyện bị liệt vào danh sách tạm ngừng khiến nhiều lao động chờ đợi không biết khi nào mới được đi, ảnh hưởng gia đình, quê hương", ông Bùi Quốc Trình, Phó giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hải Dương, nhận định.
TP Chí Linh của Hải Dương vẫn nằm trong danh sách tạm ngừng tuyển dụng đi làm việc tại Hàn Quốc năm 2023. Tỉnh này còn 83 lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn. Theo ông Trình, đây là lao động xuất khẩu giai đoạn trước, đã quen với môi trường và có mạng lưới quan hệ nên rất khó vận động về nước. Khi địa phương đến nhà trò chuyện cùng gia đình vận động con em hồi hương, người thân chỉ nói "cháu nó khó khăn".
Ông đề nghị phía Hàn Quốc có giải pháp quản lý phù hợp và lấy ví dụ về cách Hải Dương quản lý hơn 5.000 người nước ngoài làm việc trên địa bàn. Khi lao động nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng, chủ sử dụng phải cập nhật với địa phương. Nếu không thông báo mà có vấn đề xảy ra với lao động thì đơn vị đó phải chịu trách nhiệm liên đới. Cơ quan công an cũng nắm dữ liệu lao động nước ngoài đang làm việc tại đây nên quản lý hiệu quả.
Lao động thi sát hạch tiếng Hàn tại Hà Nội để đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS, tháng 5/2023. Ảnh: Ngọc Thành
Ông Lê Văn Lương, Phó giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội Yên Bái, cho rằng hầu hết lao động đi xuất khẩu đều phải vay vốn trong khi thời hạn làm việc chỉ có 3 năm. Với thu nhập gần 40 triệu đồng mỗi tháng, trừ chi phí sinh hoạt, trả nợ thì khoản tích lũy còn được vài trăm triệu. Lao động muốn nâng thu nhập nên thường tìm cách trốn ra ngoài làm việc.
Dẫn chứng từ chuyến thực tế tại Hàn Quốc, ông Lương kể doanh nghiệp bên đó muốn tuyển dụng lao động lâu dài. Song hết hạn 3 năm, người lao động thành thạo công việc thì lại phải về nước. Chủ phải tuyển mới, tốn kém chi phí và cần thời gian để người mới bắt nhịp. Vì vậy, một số doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện cho lao động cư trú bất hợp pháp, vừa quen việc, vừa giảm chi phí tuyển dụng.
"Nếu thời gian làm việc được kéo dài hơn thì tỷ lệ bỏ trốn sẽ giảm và cũng tạo điều kiện cho doanh nghiệp nước bạn ổn định sản xuất.", ông nói.
Kinh nghiệm "chống trốn" của ngành lao động Yên Bái là lập nhóm liên hệ qua mạng xã hội có các lãnh đạo xã để nắm tình hình. Người xã nào ra ngoài cư trú bất hợp pháp thì lãnh đạo xã đó phải đến gia đình làm việc, vận động lao động về nước đúng hạn.
Việt - Hàn trải qua hơn 30 năm hợp tác cung ứng và sử dụng lao động. Người đi lao động chủ yếu theo chương trình EPS, làm việc trong các ngành sản xuất chế tạo, xây dựng, nông nghiệp, ngư nghiệp và đóng tàu. Mức lương lao động 36-40 triệu đồng. Người lao động phải trải qua hai vòng thi năng lực tiếng Hàn và tay nghề. Khởi động từ năm 2004, cho đến nay, chương trình đưa được hơn 127.000 lao động đi làm việc tại Hàn Quốc.
